Jaką protezę zastosować przy całkowitym braku zębów?

Całkowity brak uzębienia to sytuacja, kiedy to pacjent traci wszystkie zęby w szczęce, żuchwie, lub w obu łukach na raz. Stan ten wyraźnie wpływa na jakość życia. Brak uzębienia utrudnia jedzenie, mówienie, a nawet negatywnie odbija się na wyglądzie twarzy i psychice. Prowadzi on ponadto do postępującego zaniku kości, co może wyraźnie utrudniać późniejsze leczenie protetyczne.

Standardowe rozwiązania

Rozwiązania klasyczne, które są stosowane od lat, są znane z tego, że można je samodzielnie wyjmować i zakładać. Często nie wymagają również implantów ani skomplikowanych zabiegów chirurgicznych. Dzięki temu są też stosunkowo tanie. Fakt ten sprawia, że nadal pozostają one popularne. Są doceniane zwłaszcza wśród osób starszych lub z przeciwwskazaniami do leczenia implantologicznego.

Protezy osiadające (akrylowe)

Jest to zdecydowanie najprostszy i najbardziej powszechny rodzaj całkowitej protezy ruchomej. Wykonywane są z akrylu i utrzymują się na podłożu jamy ustnej dzięki sile ssania oraz dopasowaniu do wyrostków zębodołowych. Ich budowa jest stosunkowo prosta, co wpływa na czas i koszt wykonania. Zalety protez osiadających to przede wszystkim:

• Świetna dostępność i niski koszt wykonania – protezy akrylowe to jedno z najtańszych rozwiązań protetycznych. Dzięki temu są szeroko stosowane w gabinetach stomatologicznych.
• Możliwość szybkiego wykonania i naprawy – wykonanie protezy nie wymaga długiego procesu leczenia. W razie uszkodzenia da się ją szybko naprawić lub dostosować.
• Znakomite rozwiązanie tymczasowe – często stosowane są jako protezy przejściowe przed bardziej zaawansowanym leczeniem implantologicznym.

Warto jednak podkreślić, że protezy osiadające nie zapewniają idealnej stabilności, zwłaszcza w przypadku zaniku kości. Może to skutkować ich przesuwaniem się w trakcie jedzenia lub mówienia. Ich użytkowanie wymaga niemałej cierpliwości i regularnych wizyt u protetyka w celu korekt dopasowania. Co więcej, materiał akrylowy może powodować liczne podrażnienia błony śluzowej u osób wrażliwych.

Elastyczne protezy zębowe

Protezy elastyczne stanowią bardzo ciekawą alternatywę dla klasycznych modeli akrylowych. Wykonywane są one z termoplastycznych materiałów, które cechują się znakomitą sprężystością i odpornością na uszkodzenia. W efekcie użytkowanie protezy staje się o wiele mniej uciążliwe, a komfort pacjenta jest zdecydowanie większy. Elastyczne protezy zębowe cechuje przede wszystkim:

• Lepsze dopasowanie do jamy ustnej bez punktów ucisku – elastyczny materiał pozwala na naturalne ułożenie protezy na dziąsłach. Minimalizuje to znacząco ryzyko powstawania otarć czy ran.
• Brak metalowych elementów i atrakcyjniejszy wygląd – protezy elastyczne są praktycznie niewidoczne w ustach. Ma to olbrzymie znaczenie dla pacjentów ceniących sobie naturalny wygląd.
• Zwiększona odporność na złamania i pęknięcia – giętka struktura sprawia, że proteza nie łamie się nawet w razie upadku.

Elastyczne protezy zębowe mają też pewne wady. Przede wszystkim są droższe od tradycyjnych modeli akrylowych. Ze względu na specyfikę materiału, ich naprawa lub rozbudowa (np. o dodatkowy ząb) bywa trudna lub niekiedy nawet niemożliwa. Elastyczne tworzywo może być także podatne na przebarwienia pod wpływem jedzenia, napojów czy dymu tytoniowego. Z tego też powodu uzupełnienia te wymagają szczególnej dbałości o higienę.

Protezy na zasuwach

Protezy na zasuwach to nieco bardziej zaawansowane rozwiązanie, które zapewnia większą stabilność niż wspomniane wyżej rozwiązania. Warto jednak wspomnieć, że mocuje się je na zębach własnych lub na implantach. W przypadku całkowitego bezzębia pacjenta nie ominie zatem zabieg implantologiczny.

Proteza mocowana jest do zaczepów za pomocą specjalnych zasuw, a więc mechanizmów zatrzaskowych, które umożliwiają precyzyjne ich osadzenie. W efekcie uzupełnienie nie przesuwa się podczas jedzenia czy mówienia. Znacząco poprawia to komfort użytkowania. Jednocześnie jednak pozostaje ona ruchoma. Pacjent może ją swobodnie wyjmować do czyszczenia, co ułatwia utrzymanie odpowiedniej higieny jamy ustnej.

Nowoczesne rozwiązania oparte na implantach

Nowoczesna protetyka coraz częściej odchodzi od klasycznych protez na rzecz rozwiązań opartych na implantach. Tego typu uzupełnienia gwarantują bowiem znacznie wyższy komfort życia pacjentów z całkowitym brakiem uzębienia. W przeciwieństwie do klasycznych protez, które jedynie opierają się na błonie śluzowej, systemy implantologiczne mocują protezę bezpośrednio w kości. Gwarantuje to dużo większą stabilność i funkcjonalność.

Protezy mocowane na implantach nie przesuwają się w trakcie mówienia, żucia czy głośnego śmiechu, przez co użytkownicy mogą czuć się o wiele pewniej. Co więcej, tego typu rozwiązania pomagają w zachowaniu struktury kostnej szczęki i żuchwy. Zapobiega to zatem postępującemu zanikowi kości.

Jeżeli doświadczają Państwo problemów związanych z brakiem zębów, serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą protetyki w Gdyni. Z przyjemnością przedstawimy rozwiązania dopasowane do Państwa potrzeb i pomożemy w pełni odbudować uzębienie.

Metoda all on 4

Metoda all on 4 to najnowocześniejsze rozwiązanie protetyczne. Umożliwia ona odbudowę całego łuku zębowego przy użyciu raptem czterech (w niektórych wypadkach sześciu) implantów. Równie istotny może być fakt, że po zabiegu bardzo często możliwe jest natychmiastowe osadzenie tymczasowej protezy, co oznacza, że pacjent nie musi funkcjonować bez zębów w okresie gojenia. To rozwiązanie rekomendowane jest osobom z całkowitym bezzębiem, także tym, u których doszło do znacznej utraty masy kostnej. Zalety metody all on 4 to przede wszystkim:

• Stabilność i wytrzymałość – proteza jest trwale osadzona na implantach, przez co nie przesuwa się podczas codziennego użytkowania.
• Szybki efekt estetyczny – pacjent już tego samego dnia lub w ciągu kilku dni otrzymuje tymczasową, estetyczną protezę.
• Brak obowiązku przeszczepu kości – zastosowanie implantów jarzmowych, wszczepionych pod odpowiednim kątem, pozwala ominąć znacznie bardziej inwazyjne zabiegi regeneracyjne.
• Imponująco krótki czas leczenia – mniejsza liczba implantów i uproszczony schemat leczenia znacząco skracają czas od pierwszej wizyty do uzyskania pełnej rekonstrukcji zębów.

Proteza overdenture

Proteza overdenture to ruchome uzupełnienie protetyczne. Mocowana jest na specjalnych zatrzaskach lub belkach przymocowanych do wcześniej wszczepionych implantów. Zazwyczaj stosuje się od dwóch do maksymalnie czterech implantów, które stanowią stabilną bazę dla protezy. Pomimo że proteza overdenture nadal pozostaje ruchoma i można ją samodzielnie wyjmować do czyszczenia, jej stabilność jest nieporównywalnie większa niż w przypadku klasycznych rozwiązań osiadających. Jej mocne strony to chociażby:

• Zachowanie struktur kostnych – implanty stymulują kość. Zapobiega to jej stopniowemu zanikowi, typowemu dla osób noszących tradycyjne protezy.
• Łatwość w utrzymaniu higieny – mimo że proteza jest mocowana na implantach, nadal można ją swobodnie wyjmować. Ułatwia to ewidentnie codzienne jej czyszczenie.
• Mniejszy ucisk na dziąsła – dzięki oparciu na implantach, siły żucia są lepiej rozłożone. Zmniejsza to podrażnienia i bolesność śluzówki.

Jak dobrać odpowiednią protezę?

Wybierając protezę, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim stan jamy ustnej. Ważne są ilość i jakość kości, zdrowie dziąseł czy potencjalne przeciwwskazania do leczenia implantologicznego. Równie istotne są możliwości finansowe pacjenta, bowiem rozwiązania oparte na implantach są kosztowniejsze niż klasyczne protezy ruchome.

Bardzo ważnym kryterium są także oczekiwania co do estetyki i funkcjonalności. Osoby prowadzące aktywny tryb życia lub pracujące w kontakcie z ludźmi zwykle decydują się na stabilniejsze rozwiązania implantoprotetyczne. Indywidualna konsultacja ze stomatologiem każdorazowo pomoże zatem ocenić, które rozwiązanie będzie najbardziej trafne w danym przypadku. W poniższej tabeli przedstawiono proste porównanie wszystkich omawianych opcji.

Rodzaj protezy	Stabilność	Wyjmowana	Wymaga implantów	Zalety	Wady
Proteza osiadająca (akrylowa)	Niska	Tak	Nie	Niska cena, szybkie wykonanie, dobra dostępność, łatwa naprawa	Słaba stabilność, możliwe podrażnienia, ucisk na dziąsła
Proteza elastyczna	Średnia	Tak	Nie	Komfort, brak metalowych elementów, lepsze dopasowanie, elastyczność	Wyższa cena, trudna naprawa, podatność na przebarwienia
Proteza na zasuwach	Wysoka	Tak	Implanty lub zęby własne	Duża stabilność, estetyka, łatwe czyszczenie	Przy bezzębiu wymaga zabiegu implantologicznego
Proteza overdenture	Wysoka	Tak	Tak	Stabilność, ochrona kości, łatwość higieny, mniejszy ucisk	Wymaga implantów
All-on-4	Bardzo wysoka	Nie	Tak	Stałe uzupełnienie, natychmiastowy efekt estetyczny, brak potrzeby przeszczepów kości	Wyższy koszt

FAQ

Jaka proteza jest najlepsza przy całkowitym braku uzębienia?

Najlepszym rozwiązaniem często okazują się protezy na implantach np. all on 4, bowiem zapewniają stabilność, komfort i świetny wygląd.

Jaka proteza jest najtańsza?

Najtańsze są klasyczne protezy akrylowe.

Czy metoda all on 4 jest refundowana przez NFZ?

Nie, metoda all on 4 nie jest refundowana przez NFZ i jest dostępna wyłącznie w gabinetach prywatnych.

Czy elastyczne protezy zębowe są lepsze od akrylowych?

Elastyczne protezy zapewniają większy komfort i lepsze dopasowanie. Jednocześnie są jednak mniej trwałe i trudniejsze w naprawie.

Czy można łączyć implanty z protezą ruchomą?

Tak, protezy typu overdenture są mocowane na implantach. Łączą w sobie cechy protezy ruchomej z większą stabilnością.

Jakie są najtrwalsze rodzaje protez zębowych?

Najtrwalsze są protezy oparte na implantach. Polecane są zwłaszcza rozwiązania stałe, wykonane z wysokiej jakości materiałów protetycznych.

Podsumowanie

Całkowity brak uzębienia nie musi oznaczać rezygnacji z komfortu i estetyki uśmiechu. Nowoczesna protetyka oferuje bowiem wiele skutecznych rozwiązań. Sporo pacjentów korzysta z tradycyjnych protez ruchomych, aczkolwiek zaawansowane systemy oparte na implantach także zasługują na uwagę. Kluczowa jest zatem zawsze konsultacja ze specjalistą, który pomoże w doborze najlepszego rozwiązania.

Data publikacji: 28 maja 2025
Autor: Dr n.med. Aaron Basir