Jak prawidłowo myć zęby z aparatem ortodontycznym?

Noszenie aparatu ortodontycznego to inwestycja w piękny i zdrowy uśmiech. Jednak, aby leczenie przyniosło oczekiwane rezultaty, kluczowa jest staranna higiena. Zęby  założonymi elementami ortodontycznymi są bardziej narażone na gromadzenie się  płytki nazębnej, co zwiększa ryzyko próchnicy i chorób dziąseł. Jak prawidłowo o nie zadbać? W dzisiejszym artykule specjaliści Kliniki i Medicodent odpowiedzą jak dobrać odpowiednie akcesoria do higieny jamy ustnej i omówimy prawidłowe techniki szczotkowania i nitkowania zębów z założonym aparatem.

Znaczenie higieny jamy ustnej podczas noszenia aparatu ortodontycznego

Noszenie aparatu ortodontycznego stwarza warunki, w których dochodzi do zwiększonego gromadzenia się resztek pokarmowych i płytki nazębnej. Zamki, łuki i ligatury utrudniają naturalne oczyszczanie zębów przez ślinę i ruchy języka. To właśnie dlatego tak ważne jest szczotkowanie zębów po każdym posiłku i używanie specjalnych produktów, dzięki którym dokładnie oczyścimy zęby. Zaniedbanie higieny może bowiem doprowadzić do poważnych konsekwencji – próchnicy, demineralizacji szkliwa, zapalenia dziąseł, a nawet konieczności przerwania leczenia ortodontycznego.

Wybór odpowiednich przyborów i środków do higieny jamy ustnej z aparatem

Skuteczna higiena jamy ustnej podczas noszenia aparatu ortodontycznego wymaga zastosowania specjalistycznych przyborów. Oprócz tradycyjnej szczoteczki, pasty i nici dentystycznej, zaopatrzmy się w szczoteczki międzyzębowe, jednopęczkowe, irygator oraz wosk ortodontyczny.

Jaką szczoteczkę wybrać do mycia zębów z aparatem

Podstawowym narzędziem do higieny jamy ustnej z aparatem jest odpowiednia szczoteczka. Najlepiej sprawdza się tutaj ta ortodontyczna wyprofilowana w kształt litery „V”. Takie ułożenie włókien pozwala na dokładne oczyszczenie powierzchni zębów oraz przestrzeni wokół zamków i łuków. Aby nie podrażniać dziąseł, wybierzmy miękkie lub średnio twarde włosie.

Szczoteczka soniczna i elektryczna

Nosząc aparat ortodontyczny, możemy z powodzeniem korzystać ze szczoteczek sonicznych i elektrycznych. Szczoteczka soniczna wytwarza wibracje, które skutecznie usuwają nagromadzony osad. Z kolei obrotowe ruchy główki tej elektrycznej pozwalają dotrzeć do trudno dostępnych miejsc. Obie są doskonałym zamiennikiem tradycyjnej szczoteczki manualnej i pomagają utrzymać higienę jamy ustnej na najwyższym poziomie. Przy wyborze szczoteczki elektrycznej, szukajmy końcówek z miękkim włosiem i małą główką, które umożliwią precyzyjne czyszczenie przestrzeni wokół zamków.

Szczoteczki międzyzębowe i jednopęczkowe

Szczoteczka międzyzębowa (interdentalna) to małe narzędzie służące do czyszczenia trudno dostępnych przestrzeni. Składa się z trzymadełka, metalowego rdzenia oraz elastycznego włosia, które usuwa płytkę z miejsc, gdzie nie sięga zwykła szczoteczka. Jej rozmiar dobieramy w zależności od wielkości naszych przerw pomiędzy zębami – powinna swobodnie w nie wchodzić, ale jednocześnie dokładnie zbierać zgromadzone w nich zanieczyszczenia. Z kolei szczoteczka jednopęczkowa ma specjalną główkę i długie włókna, dzięki czemu dociera do miejsc wokół zamków i drutów.

Irygator do higieny jamy ustnej

Irygator to urządzenie, które wypłukuje resztki jedzenia i płytkę nazębną za pomocą strumienia wody pod ciśnieniem. Możemy dzięki niemu oczyścić zarówno przestrzenie międzyzębowe, linię dziąseł, jak i obszary wokół drucików i zamków. To doskonałe uzupełnienie codziennej higieny, które pomaga zapobiegać powstawaniu ubytków, gromadzenia się kamienia nazębnego i chorób przyzębia. Zwróćmy uwagę na wybór końcówek ortodontycznych, które zostały zaprojektowane specjalnie z myślą o osobach noszących aparaty.

Nić dentystyczna

Choć nitkowanie zębów z aparatem ortodontycznym wymaga nieco więcej wprawy, to wciąż jest niezwykle ważne. Na rynku dostępne są specjalne nici dentystyczne z usztywnioną końcówką (superfloss) oraz specjalne pętelki, które ułatwiają wprowadzenie nici pod drut aparatu. Regularne i dokładne nitkowanie, w połączeniu ze szczotkowaniem i używaniem irygatora ułatwi nam utrzymanie doskonałej higieny jamy ustnej przez cały okres leczenia.

Dobór odpowiedniej pasty do zębów

Wybierając pastę do zębów, szukajmy produktów o dużej zawartości fluoru, który wzmacnia szkliwo i chroni przed próchnicą. Jeśli nasze dziąsła często ulegają podrażnieniom przez noszenie aparatu, stawiajmy na łagodne formuły wzbogacone o składniki aktywne zmniejszające stan zapalny. Zwracajmy także uwagę na współczynnik ścieralności (RDA) – na czas leczenia najlepsze dla naszych zębów będą pasty o niskim RDA. Zrezygnujmy natomiast z past wybielających, które mogą powodować nadwrażliwość zębów.

Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą ortodoncji w Gdyni. Od ponad dwóch dekad dbamy o zdrowe i piękne uśmiechy naszych pacjentów. Podczas wizyty nasi specjaliści udzielą Państwu profesjonalnych porad na temat tego jak myć zęby z aparatem.

Techniki szczotkowania zębów z aparatem ortodontycznym

Szczotkowanie zębów z aparatem ortodontycznym przebiega nieco inaczej, ponieważ musimy uwzględniać obecność różnych elementów aparatu. Najważniejsze jest oczyszczenie powierzchni każdego zęba oraz dotarcie do trudno dostępnych miejsc wokół aparatu. Szczególnie polecana podczas leczenia ortodontycznego jest technika roll (obrotowo-wymiatająca). Oto, jak ją zastosować w codziennym myciu zębów:

• przykładamy szczoteczkę do zębów pod kątem około 45 stopni (włosie ma znajdować się częściowo na dziąśle, a częściowo na zębie i być skierowane w stronę dziąsła);
• wykonujemy delikatne ruchy wymiatające, przesuwając szczoteczkę od dziąsła do korony (ruch powinien być krótki i zdecydowany);
• powtarzamy ruch wymiatający 5-6 razy w jednym miejscu (dopiero po takiej serii powtórzeń przechodzimy do kolejnego zęba);

Znaczenie nitkowania zębów i płukania jamy ustnej

Nitkowanie zębów jest niezbędne do usunięcia resztek jedzenia z trudno dostępnych miejsc. Podczas nitkowania oczyszczamy powierzchnie styczne zębów oraz obszary przydziąsłowe, skutecznie eliminując płytkę bakteryjną tym samym  zapobiegając powstawaniu kamienia nazębnego. Z kolei płukanie jamy ustnej uzupełnia działanie wcześniejszych zabiegów higienicznych. Płyn dociera do wszystkich zakamarków, neutralizując działanie bakterii i odświeżając oddech.

Zalecenia ortodonty dotyczące higieny podczas noszenia aparatu

Jednym z najważniejszych aspektów leczenia aparatem jest przestrzeganie zaleceń ortodonty. Lekarz, znając specyfikę naszego przypadku i rodzaj zastosowanego aparatu, jest najbardziej wiarygodnym źródłem informacji na temat optymalnej higieny jamy ustnej. Podczas wizyt kontrolnych może udzielić nam indywidualnych wskazówek dotyczących czyszczenia zębów, doboru akcesoriów czy zmiany techniki szczotkowania. Regularne kontrole to również szansa na wczesne wykrycie ewentualnych problemów. Pamiętajmy zatem, że współpraca z ortodontą to klucz do owocnego leczenia.

Jak często należy myć zęby z aparatem?

Zęby z aparatem ortodontycznym powinniśmy myć po każdym posiłku. Dzięki temu na bieżąco usuniemy z nich resztki jedzenia, minimalizując ryzyko rozwoju bakterii. Jeśli jednak nie mamy takiej możliwości, postarajmy się szczotkować je przynajmniej trzy razy dziennie (po śniadaniu, w południe i wieczorem). Szczególną uwagę przyłóżmy do wieczornego czyszczenia – w nocy dochodzi bowiem do zmniejszenia produkcji śliny, która naturalnie oczyszcza jamę ustną. Dokładne umycie zębów przed snem pozwala zminimalizować negatywny wpływ bakterii w tym czasie.

Najczęstsze błędy w higienie jamy ustnej u osób noszących aparat

Błędy w higienie jamy ustnej u osób noszących aparat ortodontyczny zazwyczaj wynikają z niedostatecznej wiedzy lub pośpiechu. Do najczęstszych z nich należą:

• Niedostateczna częstotliwość mycia zębów – mycie zębów tylko rano i wieczorem jest zdecydowanie niewystarczające podczas noszenia aparatu. Powinniśmy szczotkować je po każdym posiłku.
• Zbyt krótki czas szczotkowania – aby dokładnie oczyścić zęby i elementy aparatu, szczotkowanie powinno trwać minimum 2 minuty. Żeby lepiej kontrolować czas mycia, możemy skorzystać ze stopera w telefonie lub timera w szczoteczce elektrycznej.
• Niewłaściwa technika szczotkowania – szczotkowanie zębów z aparatem wymaga zastosowania specjalnej techniki, uwzględniającej obecność zamków i drutów. Dociskając szczoteczkę zbyt mocno lub wykonując ruchy poziome, możemy uszkodzić aparat i podrażnić dziąsła.
• Pomijanie czyszczenia przestrzeni międzyzębowych – w pośpiechu często zapominamy o tym, by oprócz zwykłej szczoteczki użyć także nici i szczoteczki międzyzębowej. Pomijanie tych czynności prowadzi do gromadzenia i mineralizaji  płytki nazębnej, a także rozwoju próchnicy w trudno dostępnych miejscach.
• Stosowanie past wybielających – pasty wybielające są najczęściej zbyt mocne dla zębów ze względu na zawarte w nich drobinki ścierające. Co więcej, zamki i druty uniemożliwiają równomierne działanie składników wybielających, co może prowadzić do przebarwień.

Unikanie tych błędów pozwoli nam utrzymać jamę ustną w zdrowiu podczas leczenia ortodontycznego i cieszyć się pięknym uśmiechem po zdjęciu aparatu.

Konsekwencje nieprawidłowej higieny jamy ustnej podczas leczenia ortodontycznego

Niewłaściwa higiena jamy ustnej podczas leczenia ortodontycznego może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak:

• Próchnica – wymagająca interwencji stomatologicznej, przez którą terapia ortodontyczna zostanie wydłużona lub przerwana.
• Demineralizacja szkliwa – która objawia się białymi plamami na zębach, widocznymi po zdjęciu aparatu i wpływa negatywnie na estetykę naszego uśmiechu są także wsttępem do rozwijania się próchnicy w tych miejscach.
• Przewlekłe zapalenie dziąseł – prowadzące do poważniejszych problemów periodontologicznych, a w skrajnych przypadkach nawet uszkodzenia kości podtrzymującej zęby.

Skutki nieprawidłowej higieny mogą wpłynąć zarówno na nasze zdrowie, jak i przebieg całej terapii ortodontycznej. To właśnie dlatego tak ważne jest, abyśmy dbali o swoją jamę ustną z należytą starannością.

Podsumowanie

Prawidłowe oczyszczanie jamy ustnej podczas leczenia ortodontycznego jest kluczowe dla sukcesu leczenia i zdrowia naszych zębów. Obejmuje ona nie tylko regularne i dokładne szczotkowanie po każdym posiłku, lecz również wykorzystanie specjalistycznych akcesoriów i technik mycia. Pamiętajmy także o regularnym odwiedzaniu ortodonty i korzystaniu z jego wskazówek. Jeśli zainwestujemy nasz czas i energię w dokładne oczyszczanie zębów i przestrzeni międzyzębowych, będziemy cieszyć się pięknym i zdrowym uśmiechem przez wiele lat.

Data publikacji: 01 stycznia 2025
Autor: Dr n.med. Aaron Basir