Czym są i w jakim celu stosuje się wkłady koronowo-korzeniowe?
Wkłady koronowo-korzeniowe to rozwiązanie stomatologiczne stosowane w przypadku znacznego uszkodzenia korony zęba. Są rekomendowane zwłaszcza po leczeniu kanałowym. Ich głównym zadaniem jest odbudowa zęba i przywrócenie jego funkcji żucia, a także przygotowanie go do założenia korony protetycznej. Dzięki nim możliwe jest przywrócenie estetyki uśmiechu. Czym są dokładnie i za co jeszcze odpowiadają?
Co to są wkłady koronowo-korzeniowe?
Wkłady koronowo-korzeniowe to stałe uzupełnienie protetyczne stosowane w stomatologii do odbudowy zębów, które uległy znacznemu zniszczeniu, zwłaszcza po leczeniu kanałowym. Ich zastosowanie pozwala na zachowanie własnego korzenia zęba. Często stosuje się je w sytuacjach, kiedy niemożliwe jest wykorzystanie tradycyjnych wypełnień lub standardowych koron protetycznych. Mają za zadanie zapewnić stabilne podparcie dla przyszłej rekonstrukcji protetycznej. Co więcej, umożliwiają równomierne przenoszenie sił żucia. Fakt ten zmniejsza ryzyko pęknięcia zęba i zapewnia jego długoterminową stabilność.
Budowa wkładu koronowo-korzeniowego
Do produkcji wkładów koronowo-korzeniowych wykorzystuje się głównie metal, włókno szklane lub cyrkon. Konstrukcje te składają się z dwóch głównych części. Pierwszą z nich jest część korzeniowa, która jest umieszczana w oczyszczonym kanale korzeniowym. Jej zadaniem jest stabilizacja wkładu i przenoszenie obciążeń na korzeń zęba. Część ta jest przeważnie cylindryczna lub stożkowata. Fakt ten zapewnia jej optymalne dopasowanie do anatomicznych warunków zęba. Część koronowa wystaje natomiast ponad powierzchnię dziąsła. Stanowi ona bazę dla przyszłej korony protetycznej. Jej kształt i rozmiar są dopasowane do odbudowywanego zęba. Jej podstawową funkcją jest zapewnienie odpowiedniego podparcia dla rekonstrukcji protetycznej.
Rodzaje wkładów koronowo-korzeniowych
Poszczególne wkłady koronowo-korzeniowe można sklasyfikować pod względem budowy, sposobu wykonania czy materiału, z jakiego są zrobione. Wybór odpowiedniego zależy od stopnia zniszczenia zęba czy rodzaju obciążenia mechanicznego. Istotne są ponadto oczekiwania pacjenta dotyczące trwałości i estetyki wkładów.
Podział ze względu na przygotowanie
Ze względu na sposób przygotowania wkłady można podzielić na standardowe oraz indywidualne. Pierwsze z nich to gotowe elementy, które można znaleźć w różnych rozmiarach i kształtach. Stosuje się je wtedy, gdy kanał korzeniowy ma typową budowę i nie wymaga indywidualnego dopasowania wkładu. Są one zrobione najczęściej z metalu lub włókna szklanego. Do ich zalet zaliczamy:
- krótszy czas wykonania,
- niższy koszt w porównaniu do wkładów indywidualnych,
- dostępność w różnych rozmiarach,
- znakomite właściwości mechaniczne i trwałość.
Wkłady standardowe mają wiele mocnych stron, aczkolwiek nie są pozbawione wad. Do ich minusów zaliczamy najczęściej:
- mniejszą precyzję dopasowania w porównaniu do wkładów wykonywanych na zamówienie,
- ryzyko niedokładnego przylegania do ścian kanału,
- ograniczone możliwości estetyczne w przypadku widocznych zębów przednich.
Popularnym wariantem są także wkłady indywidualne. Produkty te są wykonywane na podstawie wycisku pobranego z jamy ustnej pacjenta. Proces ich wykonania jest znacznie bardziej czasochłonny. Pozwala on jednak na idealne dopasowanie do anatomicznej budowy kanału korzeniowego. Wkłady takie cechuje:
- idealne dopasowanie do zęba,
- jeszcze lepsza stabilizacja,
- dłuższa trwałość,
- nieco wyższa cena.
Podział ze względu na użyty materiał
Wkłady koronowo-korzeniowe mogą być wykonane z różnych materiałów. Determinują one ich trwałość, estetykę oraz sposób przenoszenia sił żucia. Wybór odpowiedniego wkładu zależy od lokalizacji zęba, jego obciążenia mechanicznego i indywidualnych potrzeb pacjenta. Najpopularniejsze są wkłady:
- Metalowe – najczęściej wykonywane ze stopów złota, tytanu, srebra lub stali nierdzewnej. Charakteryzują się wysoką wytrzymałością. Sprawia to, że są często stosowane w zębach bocznych. Ich główną wadą jest jednak ograniczona estetyka.
- Z włókna szklanego – wkłady takie są elastyczne i znakomicie integrują się z tkanką zęba. Są chętnie stosowane w odcinku przednim ze względu na estetykę. Cechuje je możliwość lepszego dopasowania do struktury korzenia. Ich zastosowanie zmniejsza także ryzyko pęknięcia korzenia.
- Cyrkonowe – wkłady zrobione z tlenku cyrkonu cechują się estetyką i odpornością na ścieranie. Są biokompatybilne, przez co nie wywołują reakcji alergicznych. Stosuje się je głównie w zębach przednich.
- Ceramiczne – zapewniają naturalny wygląd i fantastyczną integrację z otaczającymi tkankami. Są odporne na działanie czynników chemicznych w jamie ustnej. Sprawia to, że nie ulegają korozji.
Wskazania do zastosowania wkładów koronowo-korzeniowych
Wkłady koronowo-korzeniowe są stosowane w stomatologii przede wszystkim w następujących przypadkach:
- Znaczne zniszczenie korony zęba – gdy korona zęba została poważnie uszkodzona na skutek próchnicy lub urazu mechanicznego, a tradycyjne metody odbudowy, takie jak wypełnienia kompozytowe, są niewystarczające.
- Zęby po leczeniu kanałowym – po endodontycznym leczeniu zęba, który stał się martwy i bardziej podatny na złamania, zastosowanie wkładu wzmacnia jego strukturę i umożliwia trwałą odbudowę protetyczną.
- Przygotowanie filarów protetycznych – wkłady są używane do wzmocnienia zębów, które mają służyć jako filary dla mostów protetycznych lub innych uzupełnień, zapewniając im odpowiednią wytrzymałość.
Przed zastosowaniem wkładu koronowo-korzeniowego zawsze konieczna jest konsultacja stomatologiczna. Specjalista oceni bowiem stan korzenia zęba oraz wykluczy ewentualne przeciwwskazania do przeprowadzenia leczenia.
Przeciwwskazania
Warto mieć na uwadze, że nie zawsze istnieje możliwość zastosowania wkładu koronowo-korzeniowego. W niektórych przypadkach tego typu zabieg może wiązać się z pewnymi niebezpieczeństwami. Przed jego wykonaniem niezbędna jest staranna ocena stanu zęba i ogólnego zdrowia pacjenta. Przeciwwskazania do zastosowania wkładu koronowo-korzeniowego to przede wszystkim:
- Niewystarczająca długość korzenia – jeśli korzeń jest zbyt krótki, wkład nie zagwarantuje stabilności. Co więcej, może nawet prowadzić do złamania zęba.
- Zaawansowana choroba przyzębia – obecność znacznej utraty kości wokół korzenia zwiększa ryzyko niepowodzenia leczenia.
- Pęknięcie lub złamanie korzenia – uszkodzony korzeń nie stanowi stabilnej podstawy dla wkładu. Może to skutkować dalszymi komplikacjami.
- Słaba jakość wypełnienia kanału korzeniowego – jeśli leczenie endodontyczne nie zostało zrealizowane prawidłowo, istnieje ryzyko ponownej infekcji.
Etapy zakładania wkładu koronowo-korzeniowego
Zakładanie wkładu koronowo-korzeniowego to wieloetapowy proces. Rozpoczyna się on od oceny stanu zęba i przygotowania kanału korzeniowego. Oto najważniejsze etapy:
- Usunięcie starego wypełnienia z kanału – jest niezbędne, jeśli było już przeprowadzone leczenie endodontyczne.
- Oczyszczenie i poszerzenie kanału – wykonywane jest po to, aby dopasować go do przyszłego wkładu. W przypadku indywidualnych wkładów pobiera się wycisk. Na jego podstawie technik dentystyczny wykonuje precyzyjnie dopasowany element.
- Cementowanie wkładu w przygotowanym kanale – wkład jest umieszczany w zębie przy użyciu specjalnego cementu. Zapewnia on jego stabilne utrzymanie. Po związaniu materiału można przystąpić do odbudowy korony protetycznej.
- Wykonanie i osadzenie korony na wkładzie – korona może być wykonana z różnych materiałów. Po dokładnym dopasowaniu i sprawdzeniu zgryzu leczenie zostaje ostatecznie zakończone.
Czym różnią się wkłady koronowo-korzeniowe od implantów?
Wkłady koronowo-korzeniowe i implanty pełnią podobną funkcję odbudowy zęba. Trzeba jednak mieć na uwadze, że ich sposób osadzenia mocno się różni. Wkład koronowo-korzeniowy jest stosowany w zębie, którego korzeń jest zachowany. Musi on być odpowiednio wzmocniony po leczeniu kanałowym. Służy do odbudowy zęba i umożliwia osadzenie na nim korony protetycznej. Wymaga jednak obecności zdrowego korzenia, który będzie stanowił podstawę dla rekonstrukcji.
Implant zęba zastępuje cały ząb, wraz z korzeniem. Jest to przeważnie tytanowa bądź cyrkonowa śruba. Wszczepia się ją bezpośrednio w kość szczęki lub żuchwy. Po procesie osteointegracji na jego powierzchni montuje się łącznik i wybraną koronę protetyczną.
FAQ
Ile kosztuje założenie wkładu koronowo-korzeniowego?
Ceny wkładów koronowo-korzeniowych zaczynają się już od 800 złotych.
Jak długo wytrzymuje wkład koronowo-korzeniowy?
Wkład koronowo-korzeniowy może wytrzymać nawet kilkanaście lat. Jego trwałość zależy jednak od materiału oraz higieny jamy ustnej.
Ile wizyt potrzeba do założenia wkładu?
Przeważnie potrzebne są dwie wizyty. Pierwsza obejmuje przygotowanie zęba i pobranie wycisku. Druga to natomiast osadzenie wkładu i odbudowa korony.
Czy mając wkład koronowo-korzeniowy można bezpiecznie wykonać rezonans magnetyczny?
Jeżeli wkład jest wykonany z materiałów niemagnetycznych takich jak tytanu, złoto, porcelana czy cyrkon, nie stanowi on przeciwwskazania do przeprowadzenia badania MRI. Jeżeli jednak został wykonany z materiałów ferromagnetycznych, jak żelazo, nikiel czy kobalt mogą stanowić ryzyko podczas badania obrazowego. Obecność tych metali może bowiem powodować artefakty zakłócające obrazowanie, a w skrajnych przypadkach nawet przemieszczenie wkładu. Warto jednak pamiętać, że obecnie większość klinik stosuje jedynie nowoczesne, niemagnetyczne materiały.
Każdorazowo jednak zaleca się poinformowanie personelu medycznego o posiadaniu wkładu koronowo-korzeniowego przed badaniem. W przypadku wątpliwości co do materiału, z którego wykonano wkład, warto skonsultować się ze swoim dentystą.
Podsumowanie
Wkłady koronowo-korzeniowe to trwałe uzupełnienia protetyczne stosowane w odbudowie znacznie uszkodzonych zębów, zwłaszcza po leczeniu kanałowym. Składają się z części umieszczanej w korzeniu oraz nadziąsłowej, na której mocowana jest korona protetyczna. Zapewniają stabilność, wzmacniają strukturę zęba i równomiernie rozkładają siły żucia, co zmniejsza ryzyko jego złamania. Występują w wersjach standardowych i indywidualnych, a do ich wykonania używa się metalu, włókna szklanego, cyrkonu lub ceramiki. Wybór zależy m.in. od lokalizacji zęba, estetyki i oczekiwań pacjenta.
Data publikacji:
Autor:
Dr n.med. Aaron Basir